Urządzenia miejscowe z wykorzystaniem paleniska trzonu kuchennego

Mimo stałego rozwoju sieci gazowych ciągle jeszcze w naszym kraju dużo rodzin przygotowuje posiłki na paleniskach węglowych trzonów kuchennych. W palenisku zwykłym zaledwie 30-35% uzyskanego ciepła wykorzystuje się do gotowania i ogrzewania kuchni. Pozostała część ciepła bezużytecznie uchodzi ze spalinami przez komin do atmosfery. Umiejętne wbudowanie w palenisko trzonu kuchennego wężownicy umożliwia wykorzystywanie części tego ciepła do ogrzania wody.

Wężownicę wykonuje się z rur stalowych przewodowych średnich, bez szwu, czarnych lub ocynkowanych. W warunkach pre- fabrykacji, gdy wężownicę wykonuje się przez gięcie i spawanie stosuje się rury czarne, gdyż powłoka cynkowa uległaby w czasie produkcji wężownic zniszczeniu. Po wykonaniu wężownicy nanosi się na nią obustronną powlokę ochronną przez ocynkowanie lub, stosowane z lepszym skutkiem – aluminiowanie. Natomiast przy wykonywaniu wężownic za pomocą łączników gwintowych należy stosować rury ocynkowane. W mieszkaniach stosuje się średnice wężownic 25-P50 mm w większych trzonach kuchennych, w restauracjach, stołówkach średnice te wynoszą 40-65 mm. Przed wbudowaniem w palenisko wężownicę poddaje się próbie szczelności. Z uwagi na prostotę wykonania znajdujące się obecnie w handlu wężownicę mają najczęściej kształt podkowy, która po zamontowaniu zamyka przednią ścianę paleniska. Eliminuje to drzwiczki paleniskowe (co ma swoje zalety, gdyż zapobiega wypadaniu niedopałków), lecz zmusza do górnego zasypu opału.

Wężownicę wbudowuje się w palenisko tak, żeby nie zasłaniała rusztu i nie utrudniała dopływu gorących spalin do płyty kuchennej. Ponadto dolne rury grzejne wężownicy nie mogą być umieszczone poniżej rusztu, a górne nie mogą dotykać płyty kuchennej, gdyż odbierałaby z niej ciepło. Przeciętna wysokość wężownicy wynosi ok. 150 mm. Pomiędzy rurami wężownicy i ścianami paleniska powinna być szczelina szerokości 1 cm, żeby płomień i gazy spalinowe mogły opływać wężownicę dookoła. Jednostronne ogrzewanie rur zmniejsza bowiem ich wydajność cieplną.

Urządzenia miejscowe z wykorzystaniem paleniska trzonu kuchennego cz. II

Zabudowa wężownicy powinna umożliwiać jej wymianę bez potrzeby rozbierania trzonu kuchennego. Wężownicę łączy się z przewodami wody zimnej i ciepłej na zewnątrz trzonu za pomocą długich gwintów lub dwuzłączek. Wodę zimną doprowadza się zawsze w najniższym, a ciepłą odprowadza w najwyższym punkcie wężownicy. W celu należytego odpowietrzenia, gdyż tworzenie się pęcherzy powietrznych mogłoby spowodować przepalenie ścianek, rury wężownicy powinny wznosić się ze stałym pochyleniem od punktu najniższego do najwyższego. Dolne ramiona wężownicy nie mogą więc być równoległe do górnych. Dolny element wężownicy jest zakończony na zewnątrz trzonu trójnikiem oraz korkiem umożliwiającym przepłukanie wężownicy i spust wody.

Przygotowanie wody cieplej za pomocą wężownicy może być bezpośrednie lub pośrednie. Bezpośrednie ogrzewanie wody jest niekorzystne, gdyż osadzający się stale z wody świeżej kamień kotłowy tworzy dodatkową warstwę izolującą i zmniejsza wymianę ciepła między paleniskiem i wężownicą. W celu uniknięcia tego zjawiska stosujemy pośrednie ogrzewanie wody w zbiorniku (rys. 12-1), poprzez wężownice, w których krąży praktycznie wciąż ta sama woda.

W zbiorniku A o pojemności 150 litrów umieszczono podwójną rurę 0 32 mm, pełniącą funkcję wężownicy oddającej ciepło wodzie zbiornika. W wężownicy tej połączonej z wężownicą umieszczoną w trzonie kuchennym krąży stale ta sama woda. Ponieważ w miarę ogrzewania objętość wody rośnie, co mogłoby być groźne dla wężownic, do zbiornika A przyspawano mały zbiornik B, spełniający funkcję naczynia wzbiorczego dla układu wężownic, które są połączone z tym zbiornikiem przez otwór 0 10 mm. Zbiornik B, a więc i wężownice, są połączone rurką przelewową 1 o średnicy 15 mm z atmosferą. W ten sposób temperatura wody w wężownicach, a tym bardziej w zbiorniku A nie może przekroczyć 100°C, co eliminuje konieczność nadzoru nad zbiornikiem przez Urząd Dozoru Technicznego.

Urządzenia miejscowe z wykorzystaniem paleniska trzonu kuchennego cz. III

Przed rozpoczęciem ogrzewania należy mieć pewność, czy wężownice są napełnione wodą. W tym celu otwieramy zawór 2 i napełniamy wężownice i zbiornik B. Gdy woda ze zbiornika B zacznie się przelewać rurką 1 do zlewozmywaka, zamykamy zawór 2 i rozpocznamy ogrzewanie. W miarę wzrostu objętości wody jej nadmiar z wężownic przechodzi do zbiornika B, a stąd rurką 1 do zlewozmywaka. Jeżeli nie pobiera się wody, to zwiększa ona swą objętość, podnosi ciśnienie w zbiorniku A i w pewnym momencie uruchamia zawór bezpieczeństwa ZB, który poprzez rurkę bezpieczeństwa 3 usuwa nadmiar wody, nie dopuszczając do nadmiernego wzrostu ciśnienia w zbiorniku A,

Otworzenie któregokolwiek z zaworów wody ciepłej łączy zbiornik A poprzez przewód wody ciepłej 4 z atmosferą. Ciśnienie wodociągowe powoduje ruch wody zimnej z wodociągu przewodem 5 przez zawór zwrotny do zbiornika A, stąd wypycha ona wodę ciepłą przewodem 4 do wylewki. Przewody wodociągowe chroni zawór zwrotny ZZ przed dostaniem się wody z instalacji zbiornikowej.

Zawór odcinający 6 (stale otwarty) w razie remontu służy do odcięcia instalacji od wodociągu. Podczas wykonywania instalacji należy zwrócić szczególną uwagę, żeby wsporniki pod podgrzewacz nie były osadzone w ścianie kanałowej. Można je osadzać tylko w ścianie pełnej grubości co najmniej 1,5 cegły. W razie lokalizacji podgrzewacza przy ścianie kanałowej należy przewidzieć podwieszanie go do stropu łub inny specjalny sposób umocowania.

W celu uniknięcia stygnięcia wody i zbytniego nagrzewania się pomieszczenia kuchni podgrzewacz powinien być otulony izolacją cieplną.