Wiertarki i BHP

– Do wiercenia otworów używamy wiertarek – wśród których rozróżniamy wiertarki:

– kadłubowe,

– stołowe (patrz rys. 5-35),

– promieniowe,

– wielowrzecionowe i inne.

Do najbardziej rozpowszechnionych w przemyśle należą wiertarki kadłubowe (rys. 6-11). Przykładowo pokazana wiertarka WKA 40 służy do wykonywania różnego rodzaju prac wiertarskich jak np. wiercenie, rozwiercanie itp. otworów o średnicy do 40 mm. Podczas wiercenia ruch główny (obrotowy) skrawający i ruch posuwowy wykonuje narzędzie (wiertło), natomiast przedmiot obrabiany jest nieruchomy. Zamocowanie obrabianych przedmiotów na wiertarkach jest różne i zależy między innymi od rodzaju i wielkości przedmiotu. Wykonując otwory w długich i lekkich przedmiotach można je trzymać w ręku lub używając odpowiedniego uchwytu. W innych wypadkach pewniejsze jest zamocowanie przedmiotu w imadłach maszynowych.

Obsługujący obrabiarki muszą zdawać sobie sprawę z tego, że podczas obróbki skrawaniem są możliwe duże zagrożenia dla zdrowia, a także i życia ludzkiego. Chcąc uniknąć wypadków należy między innymi:

– stosować osłony na mechanizmy napędowe, których nie wolno zdejmować w czasie pracy obrabiarki,

– właściwie zamocowywać obrabiane przedmioty i narzędzia,

– utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy, pamiętając, że wiórów nie wolno usuwać z obrabiarki ręką lub zdmuchiwać ustami lub powietrzem sprężonym,

– pamiętać o konieczności uziemienia obrabiarek o napędzie elektrycznym,

– przestrzegać przepisów przeciwpożarowych.

Tarcie i właściwości smarów

W wielu maszynach i urządzeniach technicznych niektóre ich części przesuwają się względem siebie lub toczą się jedne po drugich. Między tymi częściami występują siły przeciwstawiające się tym ruchom. Siły takie (jak wiemy z fizyki) nazywamy tarciem – rozróżniając tarcie posuwiste i potoczyste. Tarcie może mieć działanie pozytywne (sprzęgła cierne, hamulce pojazdów itp.) i negatywne, powodujące zużywanie się powierzchni współpracujących, np. łożyska, przekładnie zębate, suwaki, W tym drugim wypadku, chcąc zapobiegać zbyt szybkiemu zużywaniu się części w wyniku tarcia, stosujemy oleje i smary.

Oleje i smary, wprowadzane pomiędzy trące się powierzchnie, zmniejszają silę tarcia i tym samym przedłużają „żywotność” tych powierzchni.

Wśród znanych olejów i smarów rozróżniamy mineralne, roślinne, zwierzęce i syntetyczne. Największe zastosowanie znajdują oleje i smary mineralne rafinowane najczęściej z ropy naftowej oraz stosowane coraz częściej oleje syntetyczne – silikonowe i estrowe.

W celu poprawienia właściwości olejów i smarów mineralnych coraz częściej dodaje się do nich różnego rodzaju dodatki chemiczne. Przy ocenie przydatności olejów i smarów bierze się pod uwagę: lepkość, smarowność, temperaturę krzepnięcia i zapłonu oraz zawartość zanieczyszczeń mechanicznych.

Lepkością nazywamy tarcie wewnętrzne występujące między przesuwającymi się wzajemnie sąsiednimi warstwami cieczy. Istnieje tu zależność: im mniejsza lepkość, tym większa płynność i przeciwnie.

Smarowność jest to zdolność przylegania oleju lub smaru do powierzchni ze sobą współpracujących i tworzenia na nich trwałych warstw zmniejszających opór tarcia.

Temperatura krzepnięcia jest bardzo ważnym wskaźnikiem zastosowania olejów lub smarów w zależności od temperatury otoczenia. Temperatura zapłonu powinna być wysoka szczególnie w sytuacji, kiedy olej bądź smar pracuje w podwyższonej temperaturze.

Zanieczyszczenie olejów bądź smarów zanieczyszczeniami mechanicznymi jest niedopuszczalne ze względu na niebezpieczeństwo uszkodzenia powierzchni współpracujących. Należy pamiętać, że właściwe smarowanie wszystkich maszyn i urządzeń technicznych jest podstawowym elementem ich konserwacji i racjonalnej eksploatacji.

Leave a Reply