Gwintowanie ręczne

Gwintowanie jest to czynność polegająca na nacięciu rowka śrubowego na sworzniu walcowym, w otworze walcowym lub na zewnętrznej powierzchni rury. Gwinty dzielimy według zarysu na trójkątne, trapezowe, prostokątne i okrągłe, a według systemu na metryczne, calowe i rurowe (drobnozwojone o zmniejszonym skoku).

Do wykonania gwintów wewnętrznych, a więc otworów nagwintowanych, używamy gwintowników. Gwintowniki służą do wykonywania gwintów wewnętrznych. Nacięcie rowka gwintowego na pełną głębokość za pomocą jednego gwintownika jest praktycznie niemożliwe, dlatego używa się do tego celu kompletów gwintowników (rys. 5-12). W razie ich użycia nagwintowanie składa się z trzech zabiegów: zdzierania, pogłębiania i wykończenia. Do wykonania pierwszego zabiegu służy gwintownik z jedną rysą, drugiego – z dwiema i trzeciego z trzema rysami, Ruch obrotowy gwintownika uzyskujemy przez obracanie go specjalnym pokrętłem nakładanym na kwadratową główkę gwintownika.

Do nacinania gwintów zewnętrznych służą narzynki. Mogą one być okrągłe (rys. 5-13a i b) lub dzielone (rys. 5-13c). Zależnie od narzynek stosuje się dwa rodzaje oprawek (rys. 5-14). Za pomocą oprawek nadaje się narzynkom ruch obrotowy (roboczy) podobnie jak gwintownikom przy wykonywaniu gwintów wewnętrznych. Poprawność wykonania gwintu zewnętrznego lub wewnętrznego sprawdza się za pomocą wzorników do gwintu (rys. 5-15).