Kompensacja wydłużeń cieplnych

Przewody rurowe w instalacjach ogrzewczych, przez które przepływa czynnik o temperaturze znacznie różniącej się od temperatury otoczenia, zmieniają swą długość na skutek zmian temperatury. Wydłużenia przewodów są w przybliżeniu proporcjonalne do wielkości zmian temperatury.

Aby nie dopuścić do powstawania zbyt dużych sił i naprężeń w przewodach, należy zapewnić im możliwość swobodnego wydłużania się stosując odpowiednie wydłużki (kompensatory) lub kompensację naturalną (samokompensację).

Kompensacja naturalna polega na układaniu przewodów w linii łamanej. Umożliwia to swobodne wydłużanie się odcinków prostych na skutek uginania się kolan lub łuków. W tym wypadku występuje jednak pewne ugięcie i przesunięcie osi przewodów. Zdolność samokompensacyjną załamania pod kątem prostym można odczytać z odpowiednich nomogramów lub obliczyć za pomocą odpowiedniego wzoru.

Jeżeli nie można wykorzystać samokompensacji przewodów dla przeniesienia ich wydłużeń cieplnych, stosuje się wydłużki (kompensatory), najczęściej U-kształtowe gładkie. Działanie wydłużki ogranicza jej zakres wydłużenia, zwany zdolnością kompensacyjną. Zdolność kompensacyjną wydłużeń U-kształto- wych oraz wartość siły odkształcenia można określić na podstawie nomogramów lub odpowiednich wzorów.

Zaleca się między wydłużkami taką odległość, aby maksymalne przesunięcie każdego punktu przewodów nie przekroczyło w instalacjach budownictwa ogólnego 40 mm, a w instalacjach budownictwa przemysłowego 50 mm.