Łączenie rur na kołnierze – dalszy opis
W połączeniach kołnierzowych trzeba stosować wkładki uszczelniające. Ich zadanie polega na wypełnieniu nierówności stykających się czołowych powierzchni kołnierzy. Uszczelki muszą być zatem elastyczne. Materiały na uszczelki dobiera się w zależności od rodzaju przepływającego czynnika, jego temperatury i ciśnienia. Dla czynników o temperaturze do 40°C i ciśnieniu do 1 MPa stosuje się w połączeniach kołnierzowych uszczelki z tektury z przekładkami gumowymi grubości 3-H6 mm oraz uszczelki grubości 2-i-5 mm. Należy tu zaznaczyć, że uszczelki tekturowe przed montażem powinny być moczone w pokoście. W temperaturze czynnika powyżej 40°C i ciśnieniu powyżej 1 MPa należy stosować uszczelki grubości 2-H5 mm z materiałów odpornych na wysoką temperaturę (z klingerytu lub wolbromitu).
Wymiary uszczelek powinny być takie, aby ich wewnętrzna średnica była o 2-1-3 mm większa od wewnętrznej średnicy rury. Wymiary uszczelek odczytujemy z rysunków lub otrzymujemy mierząc kołnierze. Na materiale, z którego wykonujemy uszczelkę, wykreślamy według tych wymiarów okręgi współśrodkowe. Tak wytrasowane uszczelki wycinamy półokrągłymi przecinakami. Przy wycinaniu uszczelek o dużych średnicach lepiej posłużyć się jest wykrojnikiem – cyrklem (rys. 5-25). Przyrząd ten składa się ze sworznia centrującego, drążka i dwóch przesuwnych rolek tnących lub noży zamocowanych na drążku w odpowiednich miejscach zależnie od średnicy wycinanej uszczelki. Przyrządem tym można wycinać jednocześnie zewnętrzne i wewnętrzne koło uszczelki, co znacznie przyspiesza jej wykonanie.
Szczelność połączenia kołnierzowego zależy nie tylko od zastosowanej uszczelki, lecz także od sposobu skręcenia go śrubami. Po założeniu pierścienia uszczelniającego kołnierze należy ściągać śrubami równomiernie i w określonym porządku – parami po przekątnej, nigdy zaś jedną obok drugiej (rys. 5-26).
Wywijanie obrzeży rur wykonuje się dla połączeń kołnierzowych, w których zastosowano luźno osadzone kołnierze. Obrzeże rur wykonujemy na gorąco, a jego szerokość, równa czterem grubościom ścianki rury, nie powinna zakrywać w kołnierzach otworów na śruby. Dobrze wykonane obrzeże powinno spełniać trzy następujące warunki:
– być prostopadłe do osi rury,
– na całej powierzchni styku dobrze przylegać do kołnierza,
– mieć gładką powierzchnię od strony uszczelki.
Cięcie blach nożycami i piłowanie
Do cięcia blach lub taśm metalowych używamy nożyc. Nożyc ręcznych używamy do cięcia blach cienkich, tj. o grubości do 1 mm. Rozróżniamy nożyce prawe i lewe, co jest uwarunkowane położeniem szczęki górnej (rys. 5-28a i b). Nożyce lewe mają szczękę górną po lewej stronie szczęki dolnej, a nożyce prawe po prawej stronie tej szczęki. Nożyce do wycinania otworów pokazano na rysunku 5-28c,
Przystępując do cięcia blach nożycami ręcznymi, należy je tak dobierać, aby wytrasowana linia była widoczna podczas cięcia (rys. 5-29). Do przecinania blach o grubości do 3 mm stosujemy nożyce dźwigniowe (stołowe lub stacjonarne), a do blach grubych – przyrządy i urządzenia mechaniczne.
Piłowanie jest to czynność, polegająca na zdejmowaniu określonej warstwy materiału za pomocą narzędzia zwanego pilnikiem. Rozróżniamy kilka rodzajów pilników zależnie od: rodzaju nacięć (rys. 5-30), kształtu przekroju poprzecznego (rys. 5-31) i liczby nacięć na długości 10 mm. W zależności od liczby nacięć rozróżniamy: zdzieraki, równiaki, półgladziki, gładziki, podwójne gładziki i jedwabniki.
Jakość wykonywanej pracy zależy od właściwego zamocowania obrabianego przedmiotu i prawidłowej postawy roboczej piłującego. Sposoby zamocowania przedmiotów zależą z kolei od wymiarów przedmiotu, jego kształtu i sztywności.
Prawidłowe trzymanie pilnika ciężkiego pokazano na rys. 5-32a, a pilnika średniej długości – na rys. 5-32b. Przy piłowaniu zgrubnym długim pilnikiem wykonujemy dwa ruchy – ruch