Staliwo i obróbka cieplna żeliwa

Staliwem nazywa się stop żelaza z węglem (do 2%) i domieszkami innych pierwiastków, otrzymywany w procesach stalowniczych w stanie ciekłym i odlewany do form odlewniczych. Staliwo dzieli się na węglowe i stopowe.

Staliwo węglowe zależnie od zawartości węgla dzieli się na niskowęglowe (do 0,25%), średniowęglowe (0,25-0,6%) i wysokowęglowe (powyżej 0,6%). O jego jakości decyduje procentowa zawartość szkodliwych domieszek (siarki i fosforu). Stosuje się na odlewy części maszyn wymagających dużej wytrzymałości na rozciąganie i odporności na udarność.

Staliwo stopowe, zależnie od przeważającego składnika, dzieli się na krzemowe, krzemowo-manganowe, chromowo- nniklowe itp., przy czym ogólna zawartość składników stopowych nie przekracza zwykle 5%. Składniki stopowe nadają staliwu specjalne właściwości, a w szczególności zwiększają wytrzymałość nie zmniejszając jego plastyczności. Stale stopowe stosuje się na odlewy części maszyn, od których wymaga się odporności na ścieranie, na części pomp itp. Znak staliwa składa się z litery L, liczb oznaczających średnią zawartość węgla w setnych procenta oraz liter określających pierwiastki stopu, np. L18HM.

Obróbka cieplna żeliwa polega na wyżarzaniu gotowych odlewów w celu usunięcia naprężeń wewnętrznych powstałych w wyniku nierównomiernego stygnięcia żeliwa w formach i wyżarzaniu odlewów wykonanych z żeliwa białego w celu otrzymania żeliwa ciągliwego o właściwościach omówionych w punkcien. W pierwszym wypadku wyżarzanie w temperaturze 450-H -4-600°C trwa 1-1-4 godzin, a w drugim dwie lub trzy doby w temperaturze 960-i-1000oC.