Oczyszczalnie domowe

W małych oczyszczalniach obsługujących poszczególne budynki lub małe osiedla pierwszy wysiłek koncentruje się na wytrącaniu zawiesin ze ścieków. Wytrącone jako osad zawiesiny poddaje się rozkładowi przez bakterie beztlenowe, czyli gniciu.

Gnicie w przeciętnych warunkach trwa 90-i-120 dni. W tym czasie materia organiczna zostaje rozłożona na związki proste tracąc swój przykry zapach. Przegniły osad, w którym zniszczone zostały pasożyty, ich jaja, bakterie chorobotwórcze, usuwa się i używa jako nawozu. .

Najprostszą oczyszczalnią jest zwykły bezodpływowy zbiornik ściekowy zwany szambem (dół Chąmbeau). W zbiorniku tym następuje wytrącanie się zawiesin i gnicie osadów jednak mała zazwyczaj pojemność tego zbiornika i konieczność częstego opróżniania stwarza możliwość tylko częściowego rozłożenia się osadów. Znacznie lepsze rezultaty uzyskuje się w urządzeniach, przez które ścieki tylko przepływają. Dla budynków o liczbie mieszkańców nie większej niż 250 osób dopuszcza się dół gnilny dwu- lub trzykomorowy (rys.

Czas przepływu ścieków przez dół gnilny przyjmuje się najczęściej jako 3 dni. Oznacza to, że objętość części przepływowej wolnej od osadu musi odpowiadać 3-dniowemu dopływowi ścieków. Zwiększenie czasu przepływu ścieków do 20 dni wpływa tak korzystnie na skuteczność oczyszczania, że dół gnilny uważa się wtedy nie tylko za oczyszczalnię mechaniczną, ale i biologiczną.

Podczas gnicia osadu wytwarzają się gazy o nieprzyjemnym zapachu (siarkowodór, amoniak, metan). Gazy te wydzielając się z fermentującego osadu unoszą lekkie gnijące zawiesiny do góry na powierzchnię ścieków tworząc na niej kożuch. Grubość jego może dochodzić do 40 cm. Jeżeli istnieje kożuch, to wylot rury doprowadzającej ścieki powinien znajdować się albo ponad kożuchem, albo poniżej niego. Natomiast wlot rury odprowadzającej ścieki musi znajdować się poniżej kożucha, czyli praktycznie 30 cm pod powierzchnią ścieków. Pomiędzy komorami w celu zabezpieczenia przepływu ścieków umieszcza się przelewy wykonane z odcinka rury z dwoma trójnikami, których końce znajdują się 30 cm poniżej poziomu ścieków (rys. 16-2).