Ogrzewanie wodne grawitacyjne
W obiektach budownictwa powszechnego (domy jednorodzinne, szkoły, bursy itp.), w których długość przewodów rozprowadzających czynnik grzejny nie przekracza 50 m i układ przewodów na to pozwala, stosuje się często instalacje grawitacyjne. '
W instalacji grawitacyjnej (rys. 23-1 a), po napełnieniu urządzenia wodą, dopóki w kotle się nie pali, panuje równowaga. Polega ona na tym, że masa wody zawartej w części instalacji z kotłem jest równa masie wody zawartej w części instalacji z grzejnikami. Jeżeli w kotle zaczyna się palić, wówczas woda w części kotłowej na skutek ogrzewania zwiększa swą objętość i nie może pomieścić się w rurach i kotle, gdyż instalacja była uprzednio całkowicie wypełniona. Nadmiar wod3r uchodzi więc do naczynia wzbiorczego .W ten sposób maleje masa wody w części koltowej instalacji i następuje naruszenie równowagi, gdyż w części grzejnikowej masa wody nie uległa zmianie. Woda chłodniejsza zawarta w części grzejnikowej instalacji, jako cięższa, wypiera do góry wodę cieplejszą. Ponieważ w kotle woda jest stale podgrzewana, a w grzejnikach następuje jej studzenie, w części' grzejnikowej woda będzie zawsze chłodniejsza, a w części kotłowej cieplejsza. Dzięki temu zjawisko wypierania do góry wody ciepłej zachodzi w sposób ciągły, powodując obieg (cyrkulację) wody w urządzeniu. Znane są trzy rodzaje instalacji ogrzewania grawitacyjnego: dwururowa z prowadzeniem przewodów zasilających górą i powrotnych dołem (rozdział górny) dwururowa z prowadzeniem poziomym przewodów zasilających i powrotnych dołem (rozdział dolny) jednorurowa z prowadzeniem poziomych przewodów zasilających górą, powrotnych dołem,