Rys historyczny

Od początków życia na ziemi woda zawsze ą jego istnienia. Jej źródła naturalne na powi-ersdim zżs-z – wt- wiające pobór wody – były przyczyną powstawania skupisk ludzkich, rozkwitu i rozwoju starożytnych miast oraz krajów.

Najprostszym sposobem zaopatrywania ludności w wodą w owych czasach było czerpanie jej z rzek, jezior bądź innych otwartych zbiorników oraz ze źródeł wody wytryskującej na powierzchnię ziemi, Z upływem czasu nauczono się korzystać z wód podziemnych. W tym celu kopano odpowiednie otwory w ziemi,

Z czasem – po zastosowaniu obudowy drewnianej bądź kamiennej – proste otwory wykonywane w ziemi przekształciły się w studnie kopane. Przykładem takiej studni może być studnia kopana Józefa o głębokości 90 m, wykonana w starożytnym Egipcie.

W miarę wzrostu liczby ludności, korzystającej z naturalnych źródeł wody bądź w wyniku ich zanieczyszczeń, jakość i ilość wody okazywała się niedostateczna. Wtedy to zaczęto budować wodociągi w starożytnej Grecji, a następnie w Rzymie – zwane akweduktami. Dostarczano nimi wodę do miast niekiedy z dość znacznych odległości. Na przykład do starożytnego Rzymu w roku 97 p.n.e. dostarczano wodę z odległości 18-52 km.

Równolegle z rozwojem budowy wodociągów rozbudowywano urządzenia do odprowadzania wód zużytych. Z okresu starożytnego Rzymu jest znany wielki kanał podziemny zwany Cloaca Maxima, wybudowany w VI wieku p.n.e. w celu odprowadzania ścieków z terenu miasta do Tybru.

W Europie Środkowej budowę wodociągów dla miast rozpoczęto w XIII wieku. W tym okresie, jako jedne z pierwszych w Polsce, zbudowano wodociągi we Wrocławiu i Poznaniu. W trzy wieki później już około 30 miast polskich posiadało własne grawitacyjne wodociągi, a ciekawostką godną odnotowania jest fakt, że autorem większością z nich był Mikołaj wdzięczali mu założenie wodociągów (łmniłza. Działdowa, Braniewa, Upowic koło MTF

Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że były to urządzenia prymitywne. Budowę nowoczesnych wodociągów – z zastosowaniem ciśnieniowych rur żeliwnych, pomp oraz urządzeń do oczyszczania wody – rozpoczęto dopiero w połowie XIX wieku.

Podobne jak urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne instalacje ogrzewania centralnego mają także swój początek w starożytności. Już wtedy bowiem do ogrzewania budynków w Ate- zastosowano powietrzne ogrzewanie bodbwniciwie przejawia się przede wszy- ra rab:: budowlanych. W miarę wzrostu buc uwouctwa poprzez prefabrykację, fragmentów budynku meto- obejmuje podstawowe elementy kon- arooy, dachy, ściany, elementy klatek scho- szkieletowych itp., znacznie wzro- j IfadjyrAów. Na skutek konieczności dostoso- i SsŁpa rozwoju budownictwa w dziedzinie pasSęp techniczny jest także widoczny. gy-toM iła budowie prefabrykowa- wykonanych w specjalnych ty i dostarczanych jako prefabryka- montaztŁ Coraz powszechniej- roboŁłch instalacyjnych maszyn jJsh wybitnie zmniejszających wysiłek przemysłowych metod pracy. proc montera

Sedząe przebieg robót podczas wyodrębnić różne grupv czynności występujące w produkcji budowlanej. Czynności te wkonuia od- r«bne zespoty pracownik. Fundamenty, Ściany, Tacy

U i inne części budynku, czyli jego nują pracownicy grupy cgósaobodswiBBej cieśle, dekarze), natomiast różne wyposażenie budynków wykonują inni wyposażenia wchodzą, między innymi mi i ogrzewcze, montowane przez pracowników o fikacjach zawodowych. Są oni określani w nomynkłatarBe dów jako monterzy instalacji budowlanych, a na budowie nazywani – instalatorami.

Na tempo wykonywanych robót oraz ich jakość ma niewątpliwie duży wpływ prawidłowe skoordynowanie robót instalacyjnych z robotami ogólnobudowlanymi. Kolejność wykonywania poszczególnych robót jest inna na budowach wznoszonych na terenach uzbrojonych, czyli wyposażonych już w podziemne przewody wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe i cieplne, a inna na terenach nie uzbrojonych. W dużych ośrodkach miejskich, gdzie wznosi się budynki na terenach uzbrojonych, przedsiębiorstwa instalacyjne mogą przystąpić do wykonywania swoich robót najczęściej dopiero wtedy, gdy mniej więcej połowę określonego obiektu wykonano w stanie surowym. W tym okresie wykonuje się roboty ziemne (wykopy wąskoprzestrzenne) w piwnicach budynku lub w jego sąsiedztwie, układa przewody poziome instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej, ogrzewania centralnego i gazu. Po wykonaniu budynku w stanie surowym monterzy przystępują do zakładania pionowych przewodów wymienionych instalacji, odgałęzień czerpalnych, podejść odpływowych oraz do wykonywania prób zmontowanych przewodów na szczelność. Po zakończeniu robót posadzkarskich i tynkarskich montuje się przybory sanitarne (miski ustępowe, zlewozmywaki, umywalki, wanny itp.) oraz wykonuje ich połączenia z uprzednio wykonanymi pode jścia- mi j rozgałęzieniami wodociągowymi, kanalizacyjnymi i gazowymi. Na zakończenie, po wykonaniu robót malarskich, jako ostatnią czynność monterzy wykonują montaż uzbrojenia czerpalnego, tzn. różnego rodzaju zaworów czerpalnych, baterii itp. Na budowach wznoszonych w terenach nie uzbrojonych przedsiębiorstwo instalacyjne rozpoczyna prace znacznie wcześniej. Wznoszenie obiektów powinno poprzedzać uzbrojenie terenu w sieć wodociągową, kanalizacyjną i – w razie potrzeby drenażową bole pierwiastków wchodzących w skład cząsteczki, a także ich względne proporcje, np. cząsteczka wody H20. W skład cząsteczki wody wchodzi wodór i tlen, a ich wzajemny stosunek w cząsteczce jest jak 2:1. Duże liczby przed wzorem oznaczają z kolei liczbę cząsteczek. Na przykład 2 HN03 oznacza dwie cząsteczki kwasu azotowego, z których każda składa się z atomów wodoru, azotu i tlenu w stosunku 1:1:3. Związki chemiczne mogą reagować ze sobą. Proces ten nazywa się reakcją chemiczną.

Związki chemiczne – podobnie jak pierwiastki – charakteryzują się ściśle określonymi właściwościami takimi jak: barwa, gęstość, temperatura topnienia i wrzenia. Przy użyciu odpowiednich metod chemicznych można ze związku chemicznego otrzymać pierwiastki wchodzące w jego skład.